Capelle aan den IJssel pakt door op circulair!

Na eerst gebruik te hebben gemaakt van onze ‘strippenkaartmodule’ (om te kunnen sparren en om ontwikkelrichtingen op het gebied van circulaire economie te verkennen) pakt de gemeente Capelle aan den IJssel nu door samen met Cirkellab. Om succesvol en effectief met circulaire economie aan de slag te kunnen is de behoefte ontstaan om een ‘circulair marktonderzoek’; een zogenaamde ‘nulmeting’ uit te voeren. Een meting die in kaart brengt hoe circulair Capelle vandaag is en die nieuwe kansen signaleert. Hierbij onderzoeken we deze kansen op haalbaarheid en businesscase, wat partijen motiveert om circulair aan de slag te gaan en geven we richting aan een succesvol vervolg. Enerzijds in de vorm van een ‘top-down’ onderzoek, ‘vanuit de helikopter’, door gericht data te verzamelen en deze vooral ook effectief te interpreteren. Anderzijds een ‘bottom-up’ aanpak die samenwerking tussen partijen stimuleert, met concrete, tastbare én inspirerende circulaire kansen tot gevolg. Het uiteindelijke doel is om gezamenlijk waarde te realiseren. Dat is waarde in economische zin, maar zeker ook ‘maatschappelijke waarde’: in het ‘hier en nu’, maar ook ‘later en/of elders’. Kortom een aanpak die de actie-agenda van Capelle combineert met een regionale samenwerking. Want circulaire economie realiseren we gezamenlijk! De werkwijze van deze zogenaamde ‘nulmeting’ is gebaseerd op het beantwoord krijgen van relevante vragen die de circulaire situatie én context van Capelle aan den IJssel in kaart zal brengen.

Cirkellab kiest bij Capelle aan den IJssel voor een brede benadering qua aanpak. Want naast de 5 brede thema’s die de landelijke circulaire agenda formuleert (consumptiegoederen, maakindustrie, kunststoffen, bouw, biomassa en voedsel) komen in de gemeente bij elkaar: inkoop en aanbesteden, samenwerking op bedrijventerreinen, inzameling en herbestemming van afval, groen en grondstromen of de organische stromen van de land- en tuinbouw in de omgeving.

Het afval van het ene bedrijf inzetten als grondstof voor het andere (de zogenaamde industriële symbiose) is relevant, maar zeker niet de enige stap die wij moeten zetten om een hoogwaardige circulaire economie te realiseren. Er is veel meer! Ook bijvoorbeeld ketensamenwerking, deeleconomie (m.b.t. machinepark, ruimtes, transportmiddelen, mensen), andere verdienmodellen (product as a service), redesign (voor bijv. makkelijke reparatie en langere levensduur) zijn relevant.

Hoe bepalen wij of een bedrijf in Capelle aan de IJssel kwalificeert als ‘circulair’?

Wij willen voor Capelle a/d IJssel niet zelfstandig ‘eigen’ meetinstrumenten of indicatoren ontwikkelen, maar juist aansluiten bij de lijn die het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) voorstelt.

Dit gaat o.a. over het inzichtelijk maken, bij de Capelse bedrijven, van:

• De mate van inzet van ‘secundaire’ materialen
• Het aandeel van biobased materialen in eigen producten
• Het toepassen van circulaire verdienmodellen
• Het bewust gebruik maken van de R-en, ook qua prioriteit
• Het circulair inkopen bij anderen, binnen of buiten de eigen keten
• De mate van samenwerking met andere bedrijven in de gemeente/regio of juist in de keten
• Het (vervolgens) toepassen van ‘deeleconomie’ i.s.m. die andere bedrijven, zoals bijv. het door bedrijven ‘gezamenlijk’ en slim inzetten van machines, faciliteiten/werkruimtes, mensen, etc.

Een goede voorbereiding is wezenlijk om gericht en effectief de activiteiten uit te kunnen voeren, die uiteindelijk de beste, concrete circulaire informatie én kansen op zullen leveren.

Onderscheidend in onze aanpak hierbij is o.a. dat wij bewust niet kiezen voor een eenzijdige top-down benadering, maar dat wij kiezen voor een interactieve aanpak, waarbij wij eerst een globale inventarisatie doen om potentiële koplopers en kanshebbers te identificeren, vervolgens gaan kijken waar circulaire kansen mogelijk zijn (globale analyse) en vervolgens opnieuw gaan inventariseren op een verdiepende schaal, etc. Hierdoor trechteren en werken we gerichter aan de totstandkoming van daadwerkelijke circulaire kansen, en dat bij (intrinsiek) gemotiveerde bedrijven, die vervolgens anderen positief kunnen besmetten om ook aan de slag te gaan. Daarbij is de bottom-up benadering leidend in onze aanpak om te komen tot circulaire kansen en de mogelijkheden/opbrengsten die deze kansen kunnen opleveren (voor anderen).

Wat levert het op?

Naast inzicht in waar bedrijfsmatig Capelle vandaag staat op de circulaire ladder, levert dit onderzoek inzicht in circulaire kansen, maar geeft het vooral ook inspiratie en enthousiasme om aan de slag te gaan met dit belangrijke onderwerp!

Concreet levert het daarnaast het volgende op:

• (kwantitatieve en kwalitatieve) Materiaalstroomanalyse, gedestilleerd uit deskresearch en databaseanalyses
• Conclusies m.b.t. kansrijke reststromen dan wel andersoortige circulaire kansen, vanuit voorgaande materiaalstroomanalyse
• Een longlist van mogelijke circulaire aanknopingspunten, o.a. verzameld vanuit eerdergenoemd onderzoek én getoetst bij stakeholders en bedrijven in Capelle
• Een shortlist van ca. vijf circulaire kansen, die mogelijk al gerealiseerd kunnen worden in de komende twee jaar
• Twee meer specifieke ‘kansprojecten’ (nader uitgewerkt, mede o.b.v. een globale businesscase-benadering), voor een mogelijke uitvoering in 2022.

Het circulaire marktonderzoek is net gestart en zal de komende maanden plaatsvinden. Heb jij ideeën die kunnen bijdragen aan een ‘circulair Capelle’ of wil je meer weten van de aanpak van Cirkellab hoe een gemeente aan de slag kan gaan met circulaire economie, neem dan contact op met Jeroen Put, via jeroen@cirkellab.nl of via 06-38299813. Of check de website van gemeente Capelle aan den IJssel, via https://www.duurzaamcapelle.nl/ik-ben-ondernemer/