Naoual Loiazizi vertegenwoordigde als beleidsadviseur Duurzame Stad de gemeente Dordrecht in de City Deal Circulaire Stad, waarvan Cirkellab de projectleider is. Op woensdag 20 juni 2018 lichtte ze de City Deal toe tegenover een breed publiek van internationale toehoorders, in de Smart Cities Seminars ‘Take the lead in the race for smart and sustainable cities’ in Göteborg.
Loiazizi; “Een circulaire stad creëer je niet als gemeente alleen. Dat doe je samen met NGO’s, bedrijven, kennisinstituten en inwoners. Gelukkig zaten er ook vertegenwoordigers van al die groepen in de zaal. Allemaal mensen die gedreven zijn in de transitie naar een circulaire economie.”
Wat is dat nou precies, een ‘circulaire economie’?
Dat is een goede vraag, die ik daar ook gesteld heb en geprobeerd heb te beantwoorden. Gaat het bij een circulaire economie over water, over energie, over mensen of over financiën? Het antwoord is dat circulaire economie al die elementen in zich heeft. Een circulaire economie is bovendien, zo heb ik betoogd, geen einddoel, maar een middel om andere doelstellingen te bereiken. Denk bijvoorbeeld aan de SDG’s – de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. Je ziet bijvoorbeeld dat vrijwel al die doelstellingen raakvlakken hebben met circulaire economie.”
Alleen maar winnaars dus, bij de transitie naar een circulaire economie?!
“Nee, daar hebben we ook over gesproken. Een circulaire economie is belangrijk, om je stad toekomstbestendig te maken voor de inwoners, door duurzaam te wonen, bewegen en ondernemen. Maar dat betekent niet dat er in de transitie alleen maar winnaars zijn. Ik heb ook betoogd dat er altijd verliezers zullen zijn in zo’n transitie. Je moet natuurlijk als overheid zorgen dat alle inwoners meegaan. Bijvoorbeeld nu bij de overgang naar aardgasvrije wijken, dan moet je inwoners helpen die de aanpassingen niet zelf kunnen bepalen. Maar van sommige bedrijven moeten we misschien maar accepteren dat die over 10 of 15 jaar niet meer zullen bestaan als ze niet mee willen gaan in die transitie. Ik merkte dat dat voor veel toehoorders wel een nieuw en verfrissend inzicht was.”
Bedrijven zien die transitie niet zitten?
“Sommige bedrijven doen het wel goed. Zoals Volvo, die medeorganisator was van de bijeenkomst, die niet alleen om de ‘race’ naar duurzame steden draaide, maar ook in het teken stond van een andere race: de Volvo Ocean Race. Volvo zegt: ‘Als we niet duurzaam worden, bestaan we over 20 jaar niet meer’. Het is natuurlijk ook in het eigen belang van bedrijven om hier werk van te maken, maar de commitment die we zagen bij Volvo, bijvoorbeeld in hun ontwikkeling van elektrische bussen en zelfs een autonome bus die gedemonstreerd werd, is hopelijk een voorbeeld voor anderen. Er werd vanuit de zaal ook gevraagd of er bedrijven betrokken zijn bij de City Deal Circulaire Stad. Het antwoord is nee, maar als de City Deal een vervolg krijgt, is dat een overweging die we zeker moeten meenemen.”
En de overheid moet dit stimuleren?
“Ja uiteraard, maar ook door drempels weg te nemen. Sommige bedrijven en start-ups hebben goede innovatieve ideeën voor hergebruik van materialen, maar lopen tegen knellende regelgeving aan. Vaak gaat het dan om landelijke wetgeving en daarom is de City Deal Circulaire Stad van groot belang, omdat je daar mét andere steden én het Rijk signaleert welke drempels er zijn om tot die verduurzaming te komen.”
Ik heb in Göteborg natuurlijk de multilevel governance benadering van de City Deal toegelicht, maar ook stilgestaan bij de vijf werkgroepen van de City Deal en hun projecten. Daar bleek tijdens en na mijn presentatie ook veel belangstelling voor te zijn, bijvoorbeeld voor de biobased bankjes in Almere en het papier dat die gemeente zelf maakt uit bermgras.”
En toen zaten de vijftien minuten die je voor je presentatie had er vast op?
“Bijna. Ik heb tot slot nog benadrukt hoe belangrijk het is om de transitie naar een circulaire economie samen met kennispartners aan te gaan. Ik geloof namelijk erg in een evidence based benadering en de bewijskracht van goede onderzoeken. Die zijn ook belangrijk om je beleid goed te kunnen verdedigen. En daarvoor hebben we die kennispartners nodig. Bovendien is er ook nog veel dat we niet weten als het gaat om duurzaamheid. Ook daar hebben we onderzoek voor nodig.”
En ook om inwoners te overtuigen?
Misschien, maar ik geloof ook heel erg dat je het niet allemaal heel zwaar moet maken voor bewoners. Kijk naar de gemeente Rotterdam, die hebben een gouden afvalwagen en als je als Rotterdammer een selfie maakt met die wagen, maak je kans op een prijs. Het mag af en toe ook best een beetje leuk en luchtig zijn als het gaat om bewustwording. Daarnaast is het denk ik belangrijk dat duurzaamheid en een circulaire economie niet alleen maar een stokpaardje is van een wethouder die het in zijn of haar portefeuille heeft. De bijeenkomst in Göteborg werd bijvoorbeeld geopend door de burgemeester die het belang onderstreepte en aangaf dat inwoners de winnaars moeten worden van deze transitie, want voor hen doen we het tenslotte. Het feit dat zij het als burgemeester zegt, maakt de boodschap toch krachtiger.”
Tot slot: nog een beetje kunnen netwerken in Göteborg?
Het is altijd goed om als steden van elkaar te leren, nationaal maar ook in Europees verband. Ik gaf al aan dat er veel belangstelling was voor een aantal projecten uit de City Deal. Daarnaast werken we als Dordrecht ook op andere manieren veel samen met Europese steden. Zo zijn we ook initiatiefnemer van het Interreg-project BEGIN, wat staat voor Blue Green Infrastructures through Social Innovation. Het project beoogt innovatieve oplossingen te vinden voor stedelijke problemen die het gevolg zijn van klimaatverandering. Zo kampen Dordrecht en vele andere ‘waterrijke’ steden met wateroverlast als het gevolg van toegenomen neerslag. Aan het project nemen ook Göteborg en acht andere Europese steden in de Noordzee-regio deel: Antwerpen, Gent, Bradford, Kent, Enfield, Aberdeen en Bergen. Dus het is ook een soort City Deal, met veel raakvlakken met de circulaire stad.
Bron: Agendastad.nl