Blog: Start-ups in de circulaire economie, hoe lanceer je ze succesvol?

Het  belang van start-ups bij de  ontwikkeling van de circulaire economie is in onze ogen bijzonder groot.  Zonder een zeer grote verscheidenheid aan onnoemelijk veel, vaak individuele, initiatieven zouden we niet staan waar we nu zijn. Zij zijn dé spelers die de transitie naar een circulaire economie versnellen. Als Cirkellab hebben we al vele van dit soort innovatieve, jonge bedrijven langs zien komen. Omdat we heilig in deze – dikwijls kleine – initiatieven geloven, hebben we ze zelfs tot onze doelstelling gemaakt. Enerzijds initiëren we innovaties graag zelf, veelal in samenwerking met andere partijen. Maar we realiseren ons ook dat we niet in ons eentje de wereld kunnen veranderen en dat het nog veel effectiever is anderen te helpen bij de realisatie van hun innovatieve circulaire oplossingen.

Via ons netwerk zijn we al veel van dit soort oplossingen tegengekomen die in een start-up zijn ondergebracht. Vaak hebben we deze start-ups een podium gegeven, om zo een beetje bij te dragen aan hun succes. Soms zijn we bij het opzetten van deze start-ups ook zelf direct betrokken geweest. De ervaringen die we daarbij hebben opgedaan, gecombineerd met ons uitgebreide netwerk, onze kennis van de circulaire economie en door onze positie als aanjager hiervan maken dat we als geen ander in staat zijn start-ups de ondersteuning te bieden die nodig is om ze succesvol te lanceren.

Belangrijke aspecten in de opstartfase
Een eerste les is dat het belangrijk is voor een start-up om aandacht te besteden aan diverse relevante aspecten die komen kijken bij het opzetten van een bedrijf. Hoewel dit in de basis een relatief beperkt aantal aspecten betreft, hebben we ervaren dat met name de techniek vaak leidend is en de zakelijke kant nog wel eens onderbelicht blijft. En zonder invulling van die aspecten komt de nieuwe business niet goed van de grond. In een goed business plan dient naast de technische kant onder andere ook aandacht te worden besteed aan de business case, financiering, de markt en de inrichting van de organisatie, zowel juridisch als operationeel. Door de diversiteit in achtergronden van de teamleden van Cirkellab kunnen we op al deze aspecten een waardevolle bijdrage leveren.

Stap voor stap; het stage-gate proces
Een tweede misschien nog wel belangrijkere les is dat je niet alles in één keer moet willen doen. Door de ontwikkeling van een start-up stapsgewijs en planmatig te doorlopen neemt de slagingskans van de start-up toe en nemen de risico’s die een nieuwe ondernemer loopt fors af.

Dit stapsgewijs doorlopen van de ontwikkeling wordt ook wel een stage-gate proces genoemd. Elke fase (“stage”) wordt afgesloten met een besluitmoment in de vorm van een go / no go moment, dit is dus de “gate”. Bij deze besluitname dient op basis van input van de voorgaande fase op basis van criteria te worden bepaald of de nieuwe business voldoende levensvatbaar lijkt om de investeringen van een volgende fase te plegen. Deze criteria worden vooraf bepaald en zijn veelal gebaseerd op de eerder beschreven aspecten die van belang zijn bij een start-up.

Over het algemeen hanteren adviseurs voor start-ups een zestal vaste fases in dit proces. Achtereenvolgens zijn dat:

• Ontdekking: Idee voor een nieuw product
• Werkingsgebied: De uitwerking van techniek en markt om te bepalen of het idee realiseerbaar is en voldoende kansrijk is om succesvol te worden
• Business case: Een kwantitatieve onderbouwing van de financiële aspecten en business kansen
• Ontwikkeling: Volledige uitwerking van de plannen op alle relevante aspecten
• Validatie: Toetsen van de plannen door middel van praktijktesten
• Lancering: Het starten van de nieuwe business

Vanuit onze ervaring hebben we geleerd dat het te strikt scheiden van deze fases negatief kan werken. Soms komen in latere fasen ideeën naar voren die in een eerder stadium een veel positiever oordeel over het initiatief hadden gegenereerd dan in die fase daadwerkelijk het geval was. Hoewel dat in deze gevallen niet tot stop zetten van het initiatief heeft geleid, kun je bedenken dat wel gestaakte initiatieven achteraf bezien wel aan de gestelde criteria hadden voldaan als er iets meer flexibiliteit werd betracht. Het is dus zaak steeds balans te vinden tussen enige flexibiliteit hierin versus de noodzaak om inspanning en kosten voor onzekere initiatieven zo veel mogelijk te beperken.

Dat brengt meteen een andere les met zich mee. De ontwikkelingsfase is behoorlijk intensief en hoewel er nog geen investeringen aan te pas komen, kunnen de doorlooptijd en de inspanning die gepleegd moet worden fors oplopen. Tegelijkertijd is er met name vanuit de techniek ook al duidelijk op welke aspecten in ieder geval validatie plaats dient te vinden. Daarom kiezen we er soms voor om ontwikkeling en validatie, soms weer onderverdeeld in enkele subfasen, hand in hand op te laten lopen. Met het zo vroegtijdig mogelijk wegnemen van onzekerheden zijn wij er van overtuigd dat we de te plegen investeringen en inspanningen tot een minimum kunnen beperken. Tot slot zien we vaak nog de mogelijkheid of noodzaak om de lancering in 2 stappen op te knippen. Vaak kan in eerste instantie in een low-profile pilotomgeving een eerste volledige praktijkervaring worden opgedaan en zijn de investeringen nog relatief beperkt. Als blijkt dat de lancering dan echt succesvol is, kan vervolgens verder worden opgeschaald.

Nu we enkele tips van de sluier hebben opgelicht willen we natuurlijk graag in contact komen met nog meer circulaire start-ups die we verder kunnen helpen in hun ontwikkeling. Heb je vragen of behoefte aan hulp, aarzel dan niet ons te benaderen via info@cirkellab.nl!

Klik hier voor alle blogs van Cirkellab. Zelf circulaire suggesties, vraagstukken of innovaties die als ‘voedingsbodem’ kunnen dienen voor een toekomstige blog, neem dan contact op via info@cirkellab.nl voor de mogelijkheden. Wil je onze blogs en nieuwsbrieven voortaan via de mail ontvangen, schrijf je dan hiervoor in via www.cirkellab.nl.